این هفته دولتهای متعددی در جهان از کشف یک شبکه بسیار عظیم مولتی تریلیون دلاری تقلب مالیاتی و پولشویی… به بحران کشیده شدند. اسنادی حاوی حدود ۱۱ میلیون و پانصد هزار پرونده توسط یک شبکه بین المللی از خبرنگاران افشا شده است که نشان میدهد شمار متعددی از سیاستمداران فعلی و گذشته جهان مخفیانه پولهای کلانی را در بانکها و حسابها و شرکتهای جعلی مخفی میکرده اند تا از چشم مردم و دولتها و نهادهای مالیاتی مخفی بماند. افشای همه این اسناد و نام بردن از همه سیاستمداران و دیپلماتها و شخصیتهایی که در این رسوایی مالی دخیل و سهیم بوده اند، مدتها طول میکشد. این اسناد فاصله زمانی ۴۰ سال را میپوشاند. یعنی در این فاصله طولانی فعالتهای عظیم جابجایی پول و فرار مالیاتی و تقلب و استفاده از روزنه های قانونی و امثال اینها جریان داشته و کسی متوجه نشده است. مرکز این فعالیتها پاناما و برخی مناطق دیگر بوده است که به بهشت امن ثروتمندان شهرت دارند. به همین دلیل کل این ماجرا بنام “اسناد پاناما ” شهرت یافته است. از ۲۱۴ هزار نهاد از ۲۰۰ کشور جهان که در این تقلب عظیم سهیم بوده اند اسم برده شده است. بانکهای بزرگ در این تقلب یا فرار مالی شرکت داشته اند و این بانکها ۱۵۶۰۰ شرکت کاغذی را ثبت کرده اند که کارشان پوشاندن نقل و انتقال پول بوده است. تا کنون نام حدود ۱۴۰ نفر از سیاستمداران فعلی و قبلی کشورهای مختلف، نام شماری از ورزشکاران و چهره های مشهور و نام شرکتها و بانکهای متعددی که به این تقلب بزرگ تاریخی کمک میکرده اند فاش شده است. از جمله از نخست وزیر ایسلند ، ملک سلمان شاه عربستان، پسران رئیس جمهور آذربایجان، شماری از اطرافیان ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور اوکراین، خانواده کی شین پینگ نخست وزیر چین، شماری از سیاستمداران بریتانیایی از جمله پدر نخست وزیر کنونی کامرون، تعدادی از سیاستمداران آرژانتینی، و همچنین لیونل مسی ستاره مشهور فوتبال و پدرش و بسیاری دیگر نام برده شده است. سازمانهای مافیائی و کارتلهای قاچاق مواد مخدر نیز از این نهادها برای پولشویی و انتقال پولهای کلان استفاده میکرده اند.
از جمله کسانی که در “اسناد پاناما” نامشان رو آمده است محمود احمدی نژاد در دوره ریاست جمهوریش میباشد که فاش شده است که صاحب چندین شرکت تقلبی و پولشویی ایرانی برای انتقال و جابجایی پول بوده است. همچنین گفته میشود که شرکت موساک فونسکا که در مرکز این رسوایی قرار دارد با شرکت پتروپارس و شماری از دست اندرکاران دولت خاتمی و همچنین مهدی هاشمی در ارتباط و مراوده و انتقال پول بوده است.
روشن است که نمیتوان در یک نوشته کوتاه از تمام جوانب این رویداد یا رسوایی عظیم سخن گفت. حتی ابعاد این ماجرا و پولهایی که بالا کشیده شده برای ما انسانهای معمولی قابل تصور هم نیست. میتوان تصور کرد که با پولهایی که در پس این دیوار عظیم تقلب توسط سران کشورهای متعددی مخفی شده است میتوان کارهای عظیمی کرد و خلاء های بسیاری را پر کرد.
طی یک هفته گذشته افشای اسناد پاناما بر فضای سیاسی در کشورهای مختلف تاثیر گذاشت و باعث بحران سیاسی در بسیاری کشورها از جمله آرژانتین، انگلستان، ایسلند و اسپانیا و حتی چین و کشورهای دیگری شد. نخست وزیر ایسلند زیگموندور گونلاگسون که نامش در این ماجرا رو شده بود مجبور به استعفا گردید. قطعا استعفاها و بحران های سیاسی دیگری نیز در راه خواهد بود.
اما جالب تر از همه عکس العمل حکومت روحانی بود. به گزارش خبرگزاری ایسنا، محمد باقر نوبخت سخنگوی دولت روحانی روز سه‌شنبه ۱۷ فروردین در رابطه با اسناد پاناما گفت: “اتهامی در یک خبرگزاری زده شده و نیاز نیست که نه جمهوری اسلامی ایران و نه فردی که به وی اتهام زده شده موضع بگیرد” وی تاکید کرد که این گزارش‌ها “کم‌ارزش‌تر” از آن است که موضعی درباره آن گرفته شود! معلوم است که وقتی همه حکومتی ها شب و روز مشغول دزدیهای میلیاردی هستند، رو شدن نام احمدی نژاد و کارگزاران دولت خاتمی در این رسوایی جهانی به نسبت آنها “کم ارزشتر” است.
اما هرچه هم دولتها تلاش کنند آنرا پرده پوشی کنند، تردیدی نیست که رو شدن “اسناد پاناما” یک رویداد تاریخی و مهم است. از جنبه های مختلفی میتوان به این ماجرا نگاه کرد. اینکه چنین تقلب عظیمی که بانکها و دولتها و مافیا در آن سهیم بوده اند توسط چند خبرنگار رو شده است از معجزات این دوره یعنی دوره اینترنت و مدیای اجتماعی است. بطور واقعی انیترنت و ارتباطات اجتماعی دیجیتال انحصار رسانه ای و اخبار و اطلاعات را از دست دولتها و حاکمین خارج کرده است و پای مردم و نیروهای مترقی و مردمی را به این عرصه کشانده است. این حقیقت است که باعث میشود کله گنده های جهان هم نتوانند از گزند افشاگریها خودرا خلاص کنند و هرروز گوشه ای از کثافت کاریهای آنها رو میشود و آنها را به بحران میکشاند.
حقیقت اینست که اگر رو شدن اسناد پاناما در خیلی جاها به بحران منجر میشود ناشی از حضور مردم و دخالتگری سازمانها و خبرنگاران و رسانه های رادیکال و مستقل در دروه کنونی است. اگر در ایران جمهوری اسلامی متیواند افشای نام احمدی نژاد و پتروپارس و شرکتهای متعددش را “کم ارزش” بخواند به این دلیل است که چپاول توسط حکومت یک عرف معمول است. جمهوری اسلامی حکومتی است که اساس آن بر چپاول قرار داده شده است و بارها افشا شده است که از بیت خامنه ای تا دادستانش سعید مرتضوی تا احمدی نژاد و رفسنجانی و آیت الله ها مدام مشغول بالا کشیدن پولهای عظیم از جیب مردم و ثروتهای عمومی هستند. در ایران رسانه های مستقل و رادیکال رسما حضور ندارند. اما با این وجود حکومت اسلامی نیز زیر فشار افشاگریها مدام به تلاطم می افتد. یک نمونه اش سعید مرتضوی است که مدام حکومت زیر فشار قرار دارد و پرونده اش را جلو میکشد و عقب میکشد. و تا امروز پرونده دزدیها و جنایاتش همچنان باز است. یک نمونه دیگر که مجبور به برپایی دادگاه شده اند جریان میلیاردر شدن بابک زنجانی است که دلال خود سران حکومت بوده است و از قبل آن یک شنبه ملیاردر شده است واکنون میخواهند با سر به نیست کردن او نام اربابانش را مخفی نگه دارند. حکومت اسلامی آنچنان در چپاول و دزدی غرق است که دست بردن به ماجرای تقلب و دزدی احمدی نژاد و بقیه میتواند باعث شود که پرونده خامنه ای و خاتمی و رفنسجانی و بقیه هم رو شود. اینجاست که میگویند اینها کم ارزش است تا جامعه نیز سکوت کند. اما قطعا خبرنگاران مستقل و رسانه های مردمی میتوانند “دولت تدبیر و امید”شان را از این شانه بالانه انداختن پشیمان نمایند و آنرا به بحران بکشانند.
نکته اصلی اینست که نه در ایران و نه در دنیا این یک استثنا نیست. در سرمایه داری تقلب و دزدی یک قاعده است. سرمایه داری اساسا یک سیستم دزدی از دسترنج کارگر است. اساس آن سود یعنی بالا کشیدن ارزش اضافه کار کارگر است. معیاری جز سود بر این مناسبات حاکم نیست. وقتی که چنین باشد روشن است که آنها که در قدرتند ابزارهای بیشتری برای دزدی در دست دارند و بیشتر میدزدند. وقتی اساس سود باشد، دیگر مهم نیست که این سود از قاچاق مواد مخدر بدست آمده است یا از قاچاق انسان یا دزدی از نان شب کارگران ایران یا ثروت مردم عربستان و چین. واقعا جالب است همه دزدها در سطحی بین المللی به مدت چهل سال به هم سرویس میداده اند و کاری به این نداشته اند که پولهایشان ازمکیدن خون چه کسانی جمع شده است. سرمایه داری همیشه همین بوده است. اما امروز بیشتر و بیشتر به یک سیستم انگلی و سند بازی و پول اندوزی تبدیل شده است که فقط برای بشر جنگ و جنایت و ادبار به ارمغان می آورد.
ابعاد عظیم و غیر قابل تصور پولهای دست به دست شده در اسناد پاناما نشان میدهد که اگر بشر بتواند این سیستم کثیف دزدی را از سر خود باز کند، براحتی میتواند زندگی تک تک بیکاران و بیماران و همه افراد را به بهترین نحوی با رفاه و بهترین امکانات تامین نماید. روشن است که جارو کردن کل این سیستم کار ساده ای نیست. اما روند اوضاع جهانی نشان میدهد که خودآگاهی عمومی به اینکه سرمایه داری یک سیستم مضر و انگلی و ضد انسانی است هرروز گسترده تر میشود. و وقتی که در یک کشور مثل ایران حکومتی مثل جمهوری اسلامی را مردم با انقلابشان به زیر بکشند و مناسباتی برابر و انسانی و بری از دزدی و تقلب و جنایت را برپا کنند، سوت آغاز برپایی یک دنیای انسانی در همه جا زده خواهد شد. بشر هرروز پی میبرد که راه دیگری جز این در برابرش قرار ندارد.
yaredabestany 